4 Mart 2016

Mustafa Kutlu, Kırık Kalpler Müzesi

ile izdiham

Hırvat iki sevgili tarafından beş yıl önce başlatılan ve bugüne kadar bir çok ülkeyi gezen “Kırık Kalpler Müzesi” (Sergisi mi demek lazım?) artık Zagreb’te kalıcı olarak açılmış.

Olinka Vistica ve Drazen Grubisic’in beş yıl önce ilişkilerinin “mirasını” muhafaza etmek için başlattıkları ve hüzünlü ayrılıklarının tanığı yüzlerce eşya, bu yılın başında İstanbul’a da uğramıştı.

Başka ülkeleri gezen sergiye daha çok kadınlar eşya bağışlarken Türkiye’de erkekler ilgi göstermiş. Nedir bu Türk erkeklerinin kalbini kıran? Geleneksel olarak şudur: Bizde kavuşma yok. Kavuşmamız çokluk “mahşere” kalır. Bu sebeple hüzünlüyüz, bu sebeple kalbimiz kırık.

Kırık bir kalbi hangi eşya temsil edebilir? Bir örnek vermeye çalışayım. Hastaydı, hastalığı umutla – umutsuzluk arasında gidip geliyordu. Ona gerekli ilgiyi, şefkati, hizmeti gösterdiğimi sanıyordum. Ama hastalık uzadıkça şimdi anlıyorum ki bütün bunlar sinsice “yük olduğunu” fısıldıyor. Bu fısıltılara aldırmadım, dayandım. Dayanıklılığım etrafımda hayranlık uyandırdı. “Vay be! Sizin ki bayağı aşk imiş” diyenler oldu. O gün gömleğimi giydiğimde düğmelerden biri iliğe geçerken düştü. Hasta yatağından beni izliyordu. Düğmeyi alışımı, gömleği çıkarmamı, iğne-iplik kutusunu yanıma alıp, gözlüklerimi takarak düğmeyi yerine dikmeye çabalamamı gülümseyerek izliyordu. Ömrümde elime iğne-iplik almamıştım. Önce iplik kutusundan uygun renkte bir makara çıkarıp yeter derecede iplik kopardım. Sonra ipliği iğneye geçirmeye çalıştım. Nalet iplik bir türlü geçmiyordu. Dilimle ucunu ıslattım, makasla kestim, denedim, yeniden denedim, bir türlü ipliği iğneye geçiremedim. Hasta yatağından kalktı, titrek adımlarla yanıma geldi, elimden iğneyi ve ipliği aldı, ama ne yazık ki o da başaramadı. Daha ilk denemede iğneyi düşürmüştü. Yerden alıp eline verdim. Büyük bir gayretle ipliği takmaya çalıştı, alnında boncuk boncuk ter. Ama yapamadı. Küskün bir bakışla baktı, sonra dönüp yatağına gitti. Belki onu bu başarısız denemenin verdiği üzüntüden kurtarırım diye, güya espri yaptım “Kolay değil bebeğim, bak sen de yapamadın”. Bana baktı baktı, gözlerinden yaşlar süzüldü, arkasını dönüp yorganı başına çekti. Donakalmıştım. Çam devirmiştim. Düğmeyi cebime attığımı hatırlamıyorum. Ama o menhus gömleği götürüp çamaşır torbasına tıktım. Başka bir gömlek giydim. Vedalaşmak için yatağa eğilip, yorgana dokundum. Açmadı, daha sıkı sarıldı. Oysa her çıkışımda onu öperdim. Biraz dikildim orada. Kararsız kaldım. Israra lüzum yoktu çıktım.

Akşama doğru döndüm. Evin önünde bir kalabalık. Bana haber vermeye kimse talip olmamış. Gelince anlar demişler herhalde. Onu yaprakların döküldüğü, kuşların göçtüğü, havaların serinlediği bir demde toprağa verdik. Ara sıra ziyaretine gidiyorum. Bizde mezara çiçek koyma yoktur, ama bu gavur âdeti bayağı yaygınlaştı. Ben okuyor ve dua ediyorum. Mahşerde buluşacağımızı düşünüp ferahlıyorum. Ömür dediğin ne ki.

Bir seferinde elimi pantolon cebine atmışım. Parmaklarım bir düğmeye dokundu. Çıkarıp baktım, o düğme.

Epeyce ağladım. Düğmeyi yanımda taşısam mı, taşımasam mı bir türlü karar veremedim. Onca hatıra arasında, sevinçler-heyecanlar-kahkahalar-ağlamalar-küsmeler-barışmalar arasında; bir evi dolduran irili ufaklı onca eşya arasında; fotoğrafların, plakların, kitapların, mektupların arasında, bir ömrün hengamesi arasında bu düğme nedir ki?

Kalkıp bu düğmeyi “Kırık Kalpler Müzesi”ne bağışlasam ne olacak ki? Bir zavallı gömlek düğmesi görene ne söyler.

Müzeleri sevmem, insanın içini kasvet basıyor. Resim hariç. Mermerin soğuk yüzü, mumyalar, öldürülmüş içine ot tıkılmış kuşlar. Mezarlıklar, hele bizimkiler ne güzeldir, ölüm munis bir arkadaştır orada.

Ben bu düğmeyi “Kırık Kalpler Müzesi”ne bağışlasam, beraberinde bir de roman yazıp vermeliyim. Düğmeyi ziyaret eden, ona bakıp meraklanan, bir sırra vakıf olmak isteyenler romanı okurlar. Düğme değil kurşun olsa idi bu, ve bir gencin göğsünden çıkarılmış olsa idi. Daha sert, daha dramatik, daha mânalı olurdu belki ama bilene. Müzeyi gezip, bu eşyaları görenler, onlara dokunanlar, altlarında konu ile ilgili iki üç satırlık açıklama da olsa hiçbir şeye vakıf olamazlar. Ateş düştüğü yeri yakar. Yanan kalbin küllerini zaman savurur. Geride kalan olursa o ancak bir gösteridir. Biz Türk erkekleri acımızı açamayız. Aşkımızı haykıramayız. Biz uzaktan severiz. Bu sebeple asıl aşk, karşılıksız aşktır.

Ve çoğumuzun kalbi kırıktır. Bu kırıklığın eşya ile bağlantısı azdır. Duygulardan bir müze kurulabilseydi, eh ona eyvallah. Ama ben o düğmeyi herhalde ömür boyu yanımda taşırım. Başkasının meraklı bakışlarına yâr etmem.