29 Temmuz 2019

Afrika Edebiyatı Vardır: “Kan Çiçekleri”

ile izdiham

Ngũgĩ wa Thiong’o’nun “Kan Çiçekleri” adlı romanı, Seda Ağar çevirisiyle Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı.

Tanıtım bülteninden

Neden sömürgeci yerleşimciler ve onların polis gücü gençlerin peşine düşmüşlerdi? Tarlalarını ekip biçsin, ineklerine göz kulak olsunlar diye. Avrupa’dan gelen yabancı kurnazdı. Topraklarını, alınterlerini, ve servetlerini almış, onlara da, yanında getirdiği yenilip içilemeyen paranın gerçek servet olduğunu söylemişti!

***

Kenya’da kavurucu sıcak ve kuraklığa terk edilmiş yoksul, geri kalmış bir köy: Ilmorog. Masumiyetin ve unutulmuşluğun simgesi Ilmorog… Ve Ilmorog’u kendilerine yurt edinmek üzere gelen dört yabancı: Abdulla, Wanja, Munira ve Karega. Herkes gibi onların da bir hikâyesi var. Onlar kendi hikâyelerini, gerçekleşmemiş hayallerini, yarım kalmış düşlerini, en çok da kendilerini geride bırakıp yeni bir başlangıç yapmak istiyorlar. Binbir güçlük ve mücadeleyle sömürgeciliği topraklarından defetmiş ve bağımsızlığını kazanmış bir Afrika ülkesinin, Kenya’nın “tutunamayanları” onlar… Ilmorog ise hem bir sığınak hem de bir son durak…

Ancak el değmemiş hiçbir şey bırakmamaya ant içmiş kapitalizmin, bu saklı cenneti keşfetmesi de uzun sürmeyecektir. Nitekim, sahne hızla değişir. Saflığın ve kendi kaderine terk edilmişliğin sembolü eski Ilmorog gitmiş, yerine, kapitalizmin açgözlüce yağmaladığı, masumiyetini yitirmiş yeni bir Ilmorog gelmiştir. Yeni Ilmorog’da her şey mümkündür. Cinayet de… Ülkenin önde gelen üç ismi, kapitalizmin üç sadık kölesi Ilmorog’da yakılarak öldürülünce tüm gözler kahramanlarımıza çevrilir. Polis, cinayeti örten sis perdesini aralamaya çalışırken, bizler de, kahramanlarımızın ve kurbanların birbiriyle iç içe geçmiş ve tesadüflerle örülü yaşamlarına ve Kenya tarihine tanıklık ederiz.

***

Çağımızın en büyük yazarlarından Ngũgĩ wa Thiong’o 1977 yılında yayımlanmış olan bu son derece güçlü romanıyla, “Afrika edebiyatı da var” diyor. Kan Çiçekleri, hiçbir müdanası ve korkusu olmayanların haksızlığa ve sömürüye isyanı. Bütün gücüyle, “Evet, başka bir dünya mümkün!” diye haykırıyor…

Ngũgĩ wa Thiong’o

1938 Limuru, Kenya doğumlu roman, hikâye ve oyun yazarı Ngũgĩ wa Thiong’o, 1972’den 1977’ye dek Nairobi Üniversitesi Edebiyat Bölümü’nü yönetti. 1977 yılında Ngaahika Ndeenda (İstediğim Zaman Evleneceğim) isimli oyununun köylüler ve işçiler tarafından canlandırılmasının ardından, oyundaki politik göndermeler dolayısıyla tutuklandı ve bir yılı aşkın bir süre cezaevinde kaldı. Cezaevindeyken Caitaani mũtharaba-Inĩ (Çarmıhtaki Şeytan) isimli, Gikuyu dilinde yazdığı ilk çağdaş romanı tasarladı. 1982 yılında siyasi baskılar nedeniyle Kenya’dan ayrıldı ve Amerika’da birçok üniversitede dersler verdi. 1992 yılında New York Üniversitesi’nde karşılaştırmalı edebiyat ve performans çalışmaları dalında profesörlüğe yükseldi. Halen New York Üniversitesi’nde ders vermektedir.

İZDİHAM