1.Sadece soran cevap alacaktır.
2. Her adalet, insanlar tarafından bilinip uygulanması sebebiyle daima yeni bir haksızlık, yine kendisinin adaletini arayan bir haksızlık değil midir? Tekrar tekrar.
3. Biz kendi kendisinin yasakoyucusu olan bir insandan hoşlanırız.
4. Sorun şu: Sosyal müesseseler mi yoksa insanların kalpleri mi değiştirilmeli?
5. Karizması olan bir şey varsa, bu, ızdıraptır (“ızdırabın karizması”).
6. Şu kanaate vardım ki, ahmak insanların yakalanamayacağı bazı hastalıklar var. Sanırım uğraşsam onlardan bazılarının bir listesini dahi çıkarabilirim.
7. Akıllı adam nasıl konuşulacağını bilir. Hikmetli adam ise nasıl suskun kalınacağını da bilir.
8. Sıradan (ortalama) bir insan, diğer insanları sevdiği için değil, fakat kendi kendine yetersiz olduğu için sosyal ve girgindir.
9. Hadımlık namusluluk örneği değildir.
10. Diktatörlük günahı yasaklasa bile ahlâksızdır, demokrasi ona izin verse bile ahlâklıdır. Ahlâkîlik özgürlükten ayrılamaz. Ancak hür fiil ahlâkî fiildir.
11. Bir fikrin doğruluğu ve ışığı, insanlar tarafından yalana ve ideolojinin karanlığına dönüştürülür.
12. “Alemin ızdırabı” medeniyete değil kültüre aittir. Medeniyet “ızdırap” diye bir şey bilmez.
13. İnsan türü hakkında ne istersek onu düşünebiliriz, fakat onu idealize etmezsek hakikate daha çok yaklaşırız.
14. Arzular olmaksızın bir hayat tahayyül edilebilir mi? Hayat ve arzular bir ve aynı şey değil midirler? Hatta bir arzunun üstesinden gelmek istediğinizde bu da bir arzudur. Düşünce ve arzular durdurulamaz.
15. Anlayış eksikliğinden saldırganlığa sadece bir adım vardır.
16. Şairler, bize geçip gitmiş bir zaman hakkındaki hakikatleri anlatacaklardır, tarihte asla bulamayacağımız türden hakikatleri.
17. Bana görüşlerini sunan birine şunu söylemek isterdim: Senin fikirlerine, sözde kanaatlerine, dünya görüşüne veya her ne şekilde adlandırırsan adlandır, ona ilgim yok. Beni ilgilendiren tek şey ve önemi olan tek şey, senin nasıl birisi olduğundur.
18. İnançtan daha derin vaya daha yüce hiçbir şey yoktur; bazı inananlardan daha donuk ve daha sıkıcı bir şey de yoktur.
19. Paradokslar var: Eğer gece olmasaydı yıldızlı gökyüzünün muhteşem manzaralarından mahrum kalacaktık. Dolayısıyla ışık bizi “görmek”ten mahrum bırakırken karanlık “görme”mizi sağlamaktadır.
20. Tüm bu olanlara katlanmamın bir sebebi var.
Arzu Kutluksaman, Aliya İzzebegoviç’in Özgürlüğe Kaçışım/Zindandan Notlar kitabından hazırladı.
İZDİHAM