1- Hani en yakın kimselere kuşkuyla bakıp da karşılarına çıkan ilk yabancıya kendilerini teslim eden kimseler vardır, onlardandı Madam Vauquer. Köklerini insan yüreğinde kolayca gösterebileceğimiz bu ruh hali tuhaf ama gerçek bir olgudur. Belki de, kimi insanların birlikte yaşadıkları kimselerden kazanacakları pek bir şey kalmamıştır artık, yüreklerideki boşluğu onlara gösterdikten sonra onlar tarafından ağır şekilde yargılandıklarını hissetmişlerdir; ancak yoksunu bulundukları övülme, alkışlanma ihtiyacını derinden derine duydukları ya da kendilerinde bulunmayan niteliklere sahip olmak için çırpındıkları için, günün birinde hepsinden yoksun kalma pahasına da olsa yabancı kimselerin sevgi ve saygısını kazanmak isteyeceklerdir.
2- Kadınlardaki ahlaki çürümenin ne kadar derin olduğunu ölçecek, erkeklerin sefil iddialarının büyüklüğünü göreceksiniz. İyi okumuştum ben bu dünyanın kitabını, ama yine de bilmediğim bazı sayfaları varmış, oysa her şeyi biliyorum şimdi. Her şeyi ne kadar soğukkanlılıkla hesaplarsınız, o kadar ileri gidersiniz. Acımadan vurunuz, sizden korkacaklardır. Erkekleri de, kadınları da her konakta çatlamış bir halde bırakacağınız posta beygirleri olarak kabul edin, tutkularınızın hedefine ancak bu şekilde varırsınız.
3- Şunu bilin ki sizinle ilgilenen bir kadınınız olmadıkça bir hiç demeksiniz burda. Genç, varlıklı ve incelikli bir kadın olmalı bu. Ama içinizde gerçek bir sevgi uyanıyorsa onu bir hazine gibi gizleyin; ondan kuşkulanılmasına imkân vermeyin, yoksa mahvolursunuz. Çünkü böyle bir durumda artık cellat olma imkânlarını yitirir, hep kurban olursunuz. Bir gün birini severseniz bu sırrınızı iyice saklayın! İçinizi kime açacağınızı bilmeden kimseye açmayın. Henüz mevcut olmayan bu aşkı korumak için bu dünyaya güven beslememeyi öğrenin.
4- Kadınlara hangi erkekleri aradıklarını sorun, hırslı erkekleri ararlar hep. Hırslı kimselerin sırtları daha kalındır, kanlarındaki demir oranı daha yüksektir, yürekleri daha sıcaktır. Ve kadın da güçlü olduğu zamanlarda kendini öylesine mutlu ve güzel görür ki, kolları arasında mahvolacağını bile bile güçlü bir erkeği başka erkeklere tercih eder.
5- Bugün benim için artık tek bir korku, tek bir felaket var, o da bana yaşama sevincini tattıran bu aşkı yitirmektir. Bu duygu dışında her şey önemsiz benim için, hiçbir şeyi sevmiyorum bu dünyada. Siz benim için her şeysiniz. Zengin olmanın mutluluğunu duyuyorsam, sizin daha çok hoşunuza gitmek için bu. Söylemek ayıp ama ben babamın kızı olmaktan çok, sizin sevgilinizim. Neden mi? Orasını pek bilmiyorum. Bütün hayatım sizin. Babam bana bir kalp verdi ama onu çarptıran sizsiniz.
Balzac, Goriot Baba, Çeviren: Cemal Süreya
İZDİHAM