Baudelarie de ”Gıybet” Yapmış

Baudelaire ve Hugo’nun birbirlerini sık sık övdükleri bilinir. Ne var ki, Baudelarie’in bir yakınına yazdığı mektup, Fransız edebiyat devlerinin ilişkilerinin göründüğü gibi olmadığını gösteriyor.

Fransız edebiyatının devleri Charles Baudelaire ve Victor Hugo’nun birbirlerine saygıyla yaklaştıkları ve eserlerini sık sık övdükleri bilinir. İkili, birbirlerinin zor zamanlarında da övgü dolu açıklamalar yapmaktan kaçınmazdı. Hatta Baudelaire’in hapis cezası aldığı dönemde, şaire en büyük desteği gösteren isimler arasında Hugo yer almştı. Ne var ki, Baudelaire’in 1860’ın Ocak ayında, ismi bilinmeyen bir yakınına yazdığı mektup, dev isimlerin ilişkisinin farklı bir boyutunu ortaya çıkardı.

Edebiyat dünyasında şaşkınlık yaratan mektupta dünya klasikleri arasında gösterilen Sefiller’in yazarı Hugo’yu aşağılayan Baudelaire, “Bana sürekli aptalca mektuplar gönderiyor. Onun mektupları bana, bir dâhinin salak olabileceğine dair bir deneme yazmam için ilham veriyor” ifadelerini kullanıyor. Halbuki, klasik eseri Les Fleurs du Mal/ Kötülük Çiçekleri’ni yazdıktan sonra “toplum değerlerini rencide etmek” suçundan 1857’de hapis cezası alan Baudelaire, Hugo’nun kendisi için söylediği “Eserin yıldızlar gibi parlıyor ve göz kamaştırıyor. Bize yeni bir tür ürperti veriyorsun” sözlerini karşılıksız bırakmamış ve eserinin üç şiirini efsane yazara ithaf etmişti.

Yeni bulunan mektup, olayın farklı bir boyutunu gözler önüne sererken, Pulitzer Ödüllü şair C. K. Williams yazdığı yazılarda, bilinenin aksine, Baudelaire’in Hugo’dan “gizlice nefret ettiğini” belirtmişti. Williams, “Baudelaire, kendisine zarar veren önemli faktörlerden hayal kırıklığı ve üzüntüsü sebebiyle Victor Hugo’yla mücadele etmek zorundaydı. Hugo; şair, romancı, denemeci ve inanılmaz bir enerji ve kıvraklık sahibi bir polemikçiydi. Kelimenin tam anlamıyla dünya- daki en tanınmış insandı. Hugo da Baudelaire’in bir sonraki yüzyılın estetik anlayışını tanımlayacağını tahmin etmiyordu. Dâhi yazar, sanatsal güç ve önemin sembolü olacağını da hayal etmiyordu” sözleriyle konu hakkın daki düşüncelerini ifade etmişti.

Uzmanlar, şairin mektubunda açıklığa kavuşan “yıpratıcı kıskançlığa” dikkat çekerken, Baudelaire’in Sefiller’i metheden sözlerinin aksine annesine yazdığı bir mektuptaki, “Eser rezil ve saçma. Eseri överek, yalan söyleme kabiliyetine sahip olduğumu gösterdim” satırlarını hatırlattı. New York’ta bulunan Christie’s Müzayede Evi tarafından açık artırmayla satılacak mektup, Baudelaire’in Les Fleurs du Mal’dan suçlamalar sebebiyle çıkardığı altı şiiriyle birlikte satışa çıkarılacak. Christie’s’e göre, edebî değeri yüksek eserlerin yaklaşık 100 bin dolara satılması bekleniyor.