7 Nisan 2019

E. M. Cioran, Yeni Tanrılar

ile izdiham

Cioran’ın, Türkçeye ilk kez çevrilen Yeni Tanrılar adlı eseri Redingot Kitap etiketiyle geçtiğimiz ay raflarda yerini aldı. Yazarın kendine has üslubunu Murat Erşen’in titiz çevirisiyle her sayfada hissedeceğiniz kitap altı bölümden oluşuyor. Çürümenin Kitabı’ndan sonra yazdığı denemeleri bir araya getiren Cioran, Hristiyanlık, din, inanç, mistisizm, intihar ve insana dair ne varsa didiklemeye devam ediyor, tabiri caizse kalemini zehirli ok gibi kullanmaktan çekinmiyor. Altı bölümden seçtiğimiz altı alıntıyı sizlerle paylaşıyoruz:

“Birçok tanrının rejimi altında, coşkunluk paylaşılır; tek bir tanrıya yöneldiğinde ise tek noktada toplanarak şiddetlenir ve sonunda saldırganlığa, imana dönüşür. Enerji artık yayılmaz, tamamen aynı doğrultuya yönelir. Paganizmde dikkat çekici olan, inanmak ve inanmamak arasında, imana sahip olmakla olmamak arasında radikal bir ayrım yapılmamasıdır.”

“Son verme fikri bizi ele geçirdiğinde, önümüzde bir mekan açılır, zamanın dışında engin bir olanak ve ebediyetin kendisi, baş döndürücü bir çıkış kapısı, ölümün ötesinde ölme umudu.”

“Aşırı incelik (raffinement) yetersiz canlılığın göstergesidir; sanatta, aşkta ve her şeyde.”

“Kendimizi gerçekleştirmemiz ve üretmemiz ancak kendimizi tanımadığımız ölçüde mümkündür. Eylemlerinin gerekçeleri konusunda yanılan, kusurlarını ve meziyetlerini tartmaktan tiksinen, yeterliliklerimizin tam manzarasının bizi götürdüğü çıkmazı seven ve ondan ürken kişi üretkendir. Kendisi için saydam hale gelen yaratıcı artık yaratamaz: Kendini tanımak, doğuştan yeteneklerini ve dehasını/cinini (demon/daimon) boğmaktır.”

“Psikanaliz bir gün itibarını tamamen kaybedecek, buna hiç şüphe yok. Gelgelelim saflığımızdan kalan son kırıntıları da mahvetmiş olacak. Ondan sonra artık asla masum olamayacağız.”

“Günün birinde kendimizden daha sıkışmış biriyle karşılaşma umudu olmasaydı, insanlarla ilgilenmezdik.”