Hayriye Ünal, şair, eleştirmen. 6 Ekim 1973 doğumlu. Muğla/Fethiyeli. İlk, orta ve lise öğrenimini Ankara’da tamamladı. 1997’de ODTÜ Matematik Bölümünden mezun oldu. Hece dergisinin yayın kurulundadır.
Yazı hayatına 1997’de Hece dergisinde İngilizceden çeviriler yaparak başladı. Yazı çalışmalarını, özellikle modern Türk şiiri üzerine yoğunlaştırdı. 1997’den beri şiirlerini edebiyat dergilerinde yayımlamayı sürdürüyor. Birçok edebiyat dergisinde, fanzinde, ortak kitapta ve daha seyrek olmak üzere elektronik dergilerde eleştiri yazdı. Hayriye Ünal, şiir ve eleştiri yazmanın yanı sıra poetik görüşlerini “çoksesli şiir poetikası” teması altında kitaplaştırdı
2010’da Gerekli Açıklama adlı şiir kitabı TYB tarafından Yılın Şiir Kitabı seçildi.
2016’da Başkasının Sınırlarında Şair ESKADER tarafından Eleştiri Ödülü’ne, TYB tarafından Edebî Tenkit dalında ödüle layık görüldü.
ESERLERİ:
ŞİİR: Saçları Vardır Aşkın (2000, Dergâh Yay.), Âdemin Kızlarından Biri (2003, Birun Yay.), Sert Geçecek Bu Kış (2006, Hece Yay.), Gerekli Açıklama (2010, Hece Yay.), Şimdi Aşk Ebediyyen Değişir (2013, Pan Yay.), ELEŞTİRİ-İNCELEME: Eşikteki Özgürlük – Çoksesli Şiir (2011, Hece Yay.), Tahlil Tahrip İnşa – Modern Şiir Eleştirileri (2014, Hece Yay.), Başkasının Sınırlarında Şair – Şiir Eleştirisi Üzerine (2016, Hece Yay.)
Hayriye Ünal’a biz de İzdiham olarak bazı sorular sorduk.
İzdiham: Size dünyanın en zor sorusunu sormak istiyoruz: Nasılsınız?
Hayriye Ünal: Bir iyi bir kötüyüm. Karışık gidiyor.
İzdiham: Daha önce hiç hayatın anlamını aradığınız oldu mu?
Hayriye Ünal: Başlangıçta anlam arayışım oldu tabii. Sonra bunun tespit edilemez olduğuna kanaat getirdim. Altı yaşımdan beri hiçbir sorumun cevabını hiç kimseden alamadım. Hiç kimsenin hiçbir şey bildiği yoktu. Anlam yüklemenin “anlam” olmadığı bilgisine eriştim. Bir varmış bir yokmuş.
İzdiham: Birinci önceliğiniz okumak mıdır, yoksa yazmak mı?
Hayriye Ünal:Bu iki eylemi genelde bir arada yaparım. Okumak öncelikli.
İzdiham: Yazmasaydım yaşayamazdım diyenlerden misiniz?
Hayriye Ünal: Değilim. Her seçeneğin bir başka olasılık alanı var. Yazma tutkusu taşıyorum ama esas olanın tutku olduğunu düşünüyorum. Dönüştürücü bir güçtür tutku, başka bir hüner olarak belirebilirdi.
İzdiham: Kıskandığınız bir yazar var mı?
Hayriye Ünal: Kıskançlık denemez, Adalet Ağaoğlu’na gıpta ile bakarım. Hem zarif, yetenekli bir kadın hem de iyi bir romancı. Sanırım yalnızca iyi romancılara zaafım var. Proust, Balzac ve Dostoyevski gibi yazma enerjisi çok yüksek yazarları, hayatı yazı lehine terk edebilmeleri konusunda kıskanıyorum.
İzdiham: Nerede ölmek isterdiniz?
Hayriye Ünal: Suya karışma arzum var.
İzdiham: Mottolara inanır mısınız?
Hayriye Ünal: Düstura inanırım, slogana hayır.
İzdiham: Sizden belediye başkanı olur mu?
Hayriye Ünal: Siyasi manevra gerektiren bu tür işlerde mizacım zorlanabilir.
İzdiham: Herhangi bir şeyden nefret ediyor musunuz?
Hayriye Ünal: Riya.
İzdiham: Yalnızlığı sever misiniz?
Hayriye Ünal: Kendi seçtiğim zamanlarda seviyorum.
İzdiham: Kalemlerle aranız nasıldır?
Hayriye Ünal: Çok seviyorum. Koleksiyonum yok.
İzdiham: Dünyanın rengi hangisidir?
Hayriye Ünal: Gri mavi.
İzdiham:Eğer bir şeyden vazgeçmek isteseydiniz, bu ne olurdu?
Hayriye Ünal: Soruda tenakuz var. Öfke diyeyim.
İzdiham: Dinlediğinizde sizi bir duvarın dibine çökertebilecek olan türkü hangisidir?
Hayriye Ünal: “Minnet eylemem”.
İzdiham: Uzun bir yolculuğa çıksaydınız yanınıza hangi kitabı alırdınız?
Hayriye Ünal: Moby Dick.
İzdiham: İnsanlara yol göstermek mümkün müdür?
Hayriye Ünal: Yol gösterici, birilerine bir yol işaret ediyorsa biliyorum ki diğer yolu kendisi için tenhalaştırıyor. Masum bir yol göstericiye rastlamadım. Sorduğun şey bu değildi, mümkündür tabii. İnsanların yüzde doksanı kendilerine yol gösterilsin istiyor. Bu sebeple mümkündür. Yol yol mudur, işte asıl soru bu olsa gerek.
İzdiham: Hiç kaybolmak istediniz mi?
Hayriye Ünal: İstediğimde kaybolabileceğimi düşünmeyi seviyorum.
İzdiham: Kahrolsun diyebileceğiniz bir şey var mı?
Hayriye Ünal: Çok var. En çok: Çocukları taciz edenler.
İzdiham: Mutlu olmak için en çok neye ihtiyacımız var?
Hayriye Ünal: Sevdiğimiz insanlar tarafından sevilmeye ihtiyacımız var. Zevkine önem verdiğim kişilerle birlikte sanat merkezli yaşamaya çok ihtiyaç duyuyorum. Üçüncü huzur şartım da maddi manevi müstağni konumdur. Halk dilinde namerde muhtaç olmamak denebilir.
İzdiham: Arzu ettiğiniz bir hayat yaşıyor musunuz?
Hayriye Ünal: Üretken olmayı hep çok istemiştim, bunu kişisel olarak yapabiliyorum. İsteyip elde etmediğim şeyler halen var. Mesela ekip işlerini çok severim. Gönlüme göre ekipler her zaman oluşmuyor. Tıkanık insanlarla dolu bir edebiyat camiasında takdir edilmekten uzak iş yapıyorum. İyi ile kötünün aynı muameleyi gördüğü bir ortamdayız. Bu anlamda içimdeki kalite duygusunu ve inancı tek başıma diri tutmaya çalışıyorum. Rasyonel tarafım insandan ümit kesme diyor, realiteye bakınca ümitsizim. Bahtım açık: Edebiyat dışındaki âlemde, hayattan ne istesem ayağıma geliyor.
İZDİHAM