Kaplumbağalar Da Uçar, Lokman Baybars
“Hepsi yalan söylüyor,”
“Yalan söylüyorlar ve ceplerini dolduruyorlar.”
Bu film bir Bahman Ghobadi’nin deneyimidir. Irak’ın Türkiye sınırındaki bir Kürt Mülteci kampında geçen film, ABD işgalinden önce, limbo devletlerinin vahşetlerini yaşayan çocukların günlük hayatlarını anlatır.
Kürt mültecilerin geçici bir köyünde yaşayan erken gelişmiş 13 yaşındaki bir çocuk olan Satellite’in (Soran Ebrahim) korkunç dünyasını tanık oluruz.
Uydu, televizyon antenlerini nasıl kuracağını bildiği için bu ismi almıştır, uzaktan birkaç yaşlı tarafından denetlenmesine rağmen neredeyse tamamen kayıp, mülksüzleştirilmiş çocuklarla dolu görünen bir toplulukta kısmen baba figürü, kısmen belediye başkanıdır.
Hikaye Uydu’nun çevresinde gelişir. Fakat merkezde, rejim askerleri tarafından tecavüze uğramış, küçük yaşta kör bir çocuğa annelik yapan Agrin (Avaz Latif) vardır.
Satellite, doğuştan kolları olmayan Henkov (Hiresh Faysal Rahman)a rastlar. Henkov, Agrin’in abisidir. Henkov mayınları ağzı ile etkisiz hale getiren sessiz, yetenekli bir çocuktur.
Kamera mülteci çocukların gözleridir. Onların açısından izleriz. Onların acısından…
Çocukların mayın tarlalarında ölümün kıyısından döndüğü, savaşın enkazı arasında bir varoluşu sürdürdüğü ve başlangıçta doğuştan hakları olmayan bir çocukluktan mahrum bırakıldığı sahneleriyle “Kaplumbağalar Uçabilir” genellikle izlenmesi acı verici bir filmdir.
Bahman Ghobadi, Abbas Kiarostami ve Mohsen Makhmalbaf geleneğinden gelen bir yönetmendir. Çocuklarla nasıl çalışacağını iyi bilir. Diğer taraftan “Kaplumbağalar Uçabilir”, Roberto Rossellini ve Vittorio De Sica gibi büyük İtalyan neorealistlerinin eserlerine de benzemektedir. Bir yanıyla da Mecid Mecidi’nin Güneşin Çocukları’na ilham olmuştur.
“Turtles Can Fly”daki en unutulmaz karakter, Latif’in nefes kesici bir vahşet ve güçle canlandırdığı gizemli Agrin’dir. Ghobadi, Agrin’de yakın tarihin en ürkütücü, rahatsız edici ve uzlaşmaz psişik hasar portrelerinden birini yaratmıştır; kaderi belirlendikten uzun süre sonra bile izleyicilerin aklında kalacak bir portredir.
Agrin… Tipik bir Ortadoğulu kadının kadersizliğinin resmidir. Onun uçurumun kenarından önce uçurma uzun uzun bakması (Nietzsche’nin uçurum aforizmasını hatırlatıyor.) ardından dönüp ardına… Bir film, bir coğrafyanın resmini bu kadar içten nasıl çizebilir?
Antik, affedici olmayan ortamı, kehanet, fedakarlık, acı ve kurtuluş temalarıyla, “Turtles Can Fly”, inancın belirgin bir eksikliği olmasaydı duygusal kapsamı bakımından dört kitaba da uygun bir öyküyü perdeye aktarmış olurdu. Oysa! “Turtles Can Fly” da saf bir umutsuzluk var! Her şey kötü başlar ve her şey çok kötü biter!
Kör ve ayakları bağlı bir çocuğun terk edilmişliğidir, Ortadoğu’nun kaderi.
İzleyin, İzletin bu filmi… Bu coğrafya üzerine onca makale okumaya gerek kalmaz.
Kaplumbağalar da Uçar
Yapımcı: Bahman Ghobadi, Babak Amini, Hamid Karim Batin Ghobadi.
Yönetmen: Bahman Gubadi
Oyuncuları: Soran Ebrahim , Avaz Latif , Hiresh Feysal Rahman
Yardımcı Oyuncular: Abdol Rahman Karim, Ajil Zibari
Hikaye:Bahman Gubadi
Görüntü Yönetmenliği: Şehriyar Esadi
Editör: Mostafa Kherghehpoosh , Haydeh Safi-Yari
Müzik Yönetmeni: Hüseyin Alizade
Süresi:95 dakika
İncelemeci: Swetha Ramakrishnan
Dil: Arapça , İngilizce , Kürtçe
Ülke: Fransa , İran , Irak
Lokman Baybars
