Karagöz sanatının son büyük ustalarından Orhan Kurt, 87 yaşında vefat etti.
UNESCO tarafından 2008 yılında Yaşayan İnsan Hazinesi seçilen usta sanatçı Karagöz’ün yanı sıra güzel sanatların hat ve resim dallarında da eserler verdi. Kurt, Karagöz Musikisinin günümüze aktarılmasında önemli bir rol üstlendi.
Orhan Kurt, bugün öğle namazını müteakiben Zincirlikuyu Mezarlığı Camii’nde kılınacak cenaze namazının ardından Feriköy Mezarlığı’nda toprağa verilecek.
UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında, 2008 yılında Türkiye ulusal envanteri seçimlerinde “Yaşayan İnsan Hazinesi” seçilen Kurt’un eserleri geçen yıl 13-27 Mayıs tarihleri arasında Zeytinburnu Kültür Sanat Merkezinde sergilenmişti. ‘Gölgenin Tasarımı’ adlı sergi, büyük usta Orhan Kurt’un sanatseverlerle son buluşması olmuştu.
Orhan Kurt kimdir?
1930 yılında İstanbul’da doğdu. Babasının mesleği dolayısı ile Anadolu’nun birçok il ve ilçesini dolaştı. İlk ve ortaokulu bu yıllarda, lise ve yüksek öğrenimini ise daha sonra İstanbul’da tamamladı. Uzun süre bir müteahhit firma ile birçok eski eser onarımı ve restorasyonunda bulundu. Sivil inşaatları tamamladı. İstanbul Belediyesi Yapı Tamirat Şubesi’nde 29 yıl çalışarak 1981’de emekli oldu. Küçük yaştan beri resim ve müziğe sevgi, merak ve yeteneği vardı. Müzikte ilk hocası (Selanikli Ahmet Bey’in talebesi) Şükrü Derya Bey’den müziği, makamları, usulleri ve hanendeliği öğrendi. Bir süre Beşiktaş’taki İleri Türk Musikisi Konservatuarı çalışmalarına ve birçok musiki cemiyeti çalışmalarına katılarak kendini geliştirmeye çalıştı. İstanbul Radyosu’nda solo ve koro programlara katıldı. Sanatçı bu yıllarda iyi derecede tambur çalmasını öğrendi. Karagöz hakkında bilgi edinmeye 1942’de, 12 yaşındayken, baba dostu Binbaşı Niyazi Bey’in evlerindeki gösterisinde yakından izleme imkânı bularak başladı. Niyazi Bey, zamanının büyük ustalarını seyretmiş, oldukça usta ve bilgili bir sanatçı idi. Ancak mesleği icabı sadece aile meclislerinde Karagöz oynatırdı. Niyazi Bey, Orhan Kurt’a tasvir yapmayı ve oyunun özelliklerini öğretmeye uğraştı. 1954 yılında mesut bir tesadüfle büyük usta Ragıp Tuğtekin’le tanıştı. Kendisine 22 yıl talebelik ve çıraklık yaptı ve tek talebesi oldu. Karagöz tasvir yapım ve oynatımına Niyazi Bey’le başladı, Ragıp Tuğtekin ile eksiklerini tamamlayıp sanatını geliştirdi. Ragıp Hoca ekolünü devam ettirdi. Türkiye UNİMA’sının (Milletlerarası Kukla ve Gölge Oyunu Birliği Türkiye Milli Merkezi) kurucu ikinci başkanı ve onur kurulu üyesiydi. 40’a yakın ulusal ve uluslararası festivallere katıldı. Romanya Köstence Festivali’nde birincilik ödülü aldı. Mimar Sinan Üniversitesi’nde bir yıl öğretim görevlisi olarak talebe yetiştirdi. 1974 yılından itibaren Kültür Bakanlığı’nın, UNİMA’nın ve UNİMA Bursa Şubesi’nin düzenlediği bütün kurslarda eğitim verdi. Yunanistan, Almanya, İtalya, Hollanda, Romanya gibi ülkelerde Türk haftalarında özel turnelerde, Türk evlerinde gösteriler ve sergiler gerçekleştirdi. 2015 yılında Karagöz’le ilgili bütün yapım ve teknikleri anlattığı “Karagöz’ün Kuralları” kitabını yayımladı.
İZDİHAM