Seyfi Teoman Filmi

İlk filmde hatırı sayılır bir başarı yakalamanın; eleştirmenlerin, festival jürilerinin beğenisini kazanmanın her zaman olumlu sonuçları olmuyor. Çünkü, böylesi afili başlangıçlar yaratıcının bir sonraki eserine dair beklentileri de yukarılara taşıyor.

Seyfi Teoman da bu isimlerden birisi. İlk filmi ‘Tatil Kitabı’ ile rüştünü ispatlayan Teoman’ın ikinci filmi ‘Bizim Büyük Çaresizliğimiz’e dair beklentiler de yüksek haliyle. Üstüne üstlük filmin Berlin Film Festivali’nde yarışmış olması da bu duruma hizmet ediyor.

O zaman fikrimizi baştan söyleyelim. Bence Seyfi Teoman ikinci filmiyle beklentileri karşılıyor. İki nedenden ötürü, birincisi: ‘Tatil Kitabı’na ilişkin görüşler muhtelif olmasına rağmen, hemen herkesin üzerinde uzlaştığı şey ortada iyi bir yönetmenlik olduğuydu. Teoman, burada da yaptığı işe hâkimiyetini konuşturuyor. İkincisi: Daha çok ‘durum hikâyesi’ olarak tanımlayabileceğimiz ilk filmiyle bu kadar iyi eleştiriler almışken “En kestirme yol bildiğin yoldur” demeden, bir roman uyarlamasıyla ‘metin hikâyesi ’ne geçme iddiası dikkate değer.

Film hakkında uzun süredir yazılıp çiziliyor ama bilmeyenler için kısa bir özet geçersek: ‘Bizim Büyük Çaresizliğimiz’, lise yıllarından itibaren çok iyi arkadaş olan Çetin ve Ender’in ‘aşkın’ dostluğu üzerine. Bu iki adam, onca yılın ardından hayallerini gerçekleştirip aynı evde kalmaya başlıyorlar.

Ancak bir arkadaşlarının üniversitede okuyan kız kardeşi Nihal de bir süreliğine onlara katılmak zorunda kalınca, bu rutin bozuluyor.

Barış Bıçakçı’nın aynı adlı romanını henüz okumamış olanlar için bir tavsiyede bulunmakta yarar var. Önce filmi izleyin, sonra kitabı okuyun. Böylece filmi izlerken romanla karşılaştırma tuzağına düşmezsiniz. Ancak istemeden de bu tuzağa düşmüş birisi olarak, şunu söylemeden geçemeyeceğim. Filmin belki de tek sorunlu tarafı Ender ve Çetin arasındaki ilişkinin verili olarak seyircinin önüne gelmesi. Film boyunca uygun anlarda bu ikilinin dostluğunun temellerine ilişkin ipuçları verilse de bunu yeterli bulmayanlar olabilir.

Filmin Berlin’deki gösterimin ardından Çetin ve Ender arasında adı konmamış bir ‘eşcinsel’ ilişki olduğu yorumları ise fazla zorlama bulduğumu belirteyim. Seyfi Teoman’ın dediği gibi bence de “Perdede görünenden fazlası yok.”. Ender ve Çetin’in memleketteki ortalama ‘erkek’ algılarından, hırslarından ve iktidar kurma heveslerinden uzak karakterler olmaları; geçmişte kadınlarla yaşadıkları ilişkiler hakkında verilen ipuçları ve Nihal’e olan duyguları birleştirildiğinde ortada içinde ‘cinsellik’ barındırmayan bir ‘aşk’ durumunun varlığından söz edilebilir ki, bu durumun ‘normal’ olmadığı ama ‘varolabilir’ olduğunu söylemek gerek.

Filmin en güçlü yanlarından birisi de Ankara. Ankara’nın kültürel karakteri böylesi bir ilişkinin yaşanmasına olanak sunduğu gibi, kent dokusu da bunu güçlendiriyor. Seyfi Teoman, filmin büyük bölümü evde geçmesine rağmen kamerasını dışarıya çıkardığı bölümlerde, kentin bu olanaklarını sonuna kadar kullanmayı başarıyor.

Türkiye ’nin en iyi erkek oyuncularından birisi olan İlker Aksum içe dönük olan Ender karakterine başarıyla hayat veriyor. Ama Çetin’i canlandıran Fatih Al’ın performansı Türkiye sineması için yeni bir keşfin habercisi gibi. Nihal’i canlandıran Güneş Sayın ise fazla derin olmayan karakterinin olanaklarını sonuna kadar kullanıyor.

‘Bizim Büyük Çaresizliğimiz’, arkadaşlık, dostluk, aşk ve aile gibi hayatımızın olmazsa olmazları üzerine ‘ezber bozan’ yaklaşımıyla ilgiyi hak ediyor. Aynı zamanda genç bir yönetmenin sinemadaki ikinci sağlam adımı olarak dikkat çekiyor.

Kaynak: Radikal